Hợp tác y tế quốc tế hay Ngoại giao y tế được biết đến từ những thế kỷ trước và trong những thập kỷ gần đây đã phát triển nhanh trong hầu hết các khuôn khổ song phương và đa phương. Định chế lớn nhất thế giới về hợp tác y tế quốc tế, chủ thể chính của “ngoại giao y tế toàn cầu” là Tổ chức Y tế thế giới  WHO. Vai trò của Tổ chức Y tế thế giới WHO là phối hợp các nỗ lực chung nhằm kịp thời cảnh báo và khắc phục các rủi ro y tế, kiểm soát và đối phó hữu hiệu với các vấn đề sức khỏe có bản chất toàn cầu, vượt ra ngoài các biên giới quốc gia. Ở cấp quốc gia, nhiều nước lựa chọn hợp tác y tế là  công cụ hiệu quả của chính sách đối ngoại, vừa đảm bảo lợi ích phát triển kinh tế, an ninh y tế quốc gia vừa tạo dựng uy tín, hình ảnh đất nước. Cuba nổi tiếng về đường lối ngoại giao y tế, được đánh giá là “vượt xa tầm vóc của một quốc gia 11 triệu dân”. Từ năm 1959, Cuba đã gửi đội ngũ y tế đến hỗ trợ những nơi xảy ra thảm họa hoặc dịch bệnh như đợt bùng phát Ebola ở Tây Phi và dịch tả ở Haiti. Trong năm 2020 đại dịch Covid 19 bùng phát, Cuba đã cử nhân lực y tế đông đảo tới gần 40 quốc gia khắp năm châu, cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh thiết yếu ở nhiều nơi có tỷ lệ tử vong cao như Peru, được thế giới ghi nhận. 

          Chính quyền địa phương các nước cũng là những chủ thể tích cực tham gia ngoại giao y tế. Trong thẩm quyền và  chức năng của mình, các chủ thể địa phương có nhiệm vụ nâng cao chất lượng sống của người dân, chăm sóc sức khỏe cộng đồng theo định nghĩa toàn diện của WHO về “sức khỏe” và tuyên bố của Liên hợp quốc về quyền được đảm bảo sức khỏe như một trong những quyền cơ bản của con người. Việc nắm bắt những nội dung và xu thế của ngoại giao y tế có ý nghĩa quan trọng trong công tác đối ngoại nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả các chương trình dự án y tế cũng như mở rộng mạng lưới  đối tác về y tế của các địa phương. 

Ngọc Thủy