Du lịch tâm linh hay còn gọi là du lịch hành hương hoặc du lịch theo đức tin, là du lịch hướng đến việc hành hương. Nghĩa là du lịch vì mục đích tôn giáo hoặc tâm linh thông qua việc tham quan các di tích công trình, đồ tạo tác tôn giáo. Du lịch tâm linh đã được các nhà nghiên cứu mô tả theo nhiều cách khác nhau.

Hoạt động du lịch tâm linh nhằm khai thác các tài nguyên du lịch văn hóa, tín ngưỡng của con người dựa vào những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể gắn với lịch sử hình thành nhận thức của con người. Hình thức du lịch này không chỉ mang đến cho khách du lịch những trải nghiệm mới lạ về một vùng đất mới, mà còn chứa đựng những giá trị, trải nghiệm tinh thần hết sức thiêng liêng cho người đi du lịch. 

Bên cạnh đó du lịch tâm linh cũng là hình thức góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc, tránh bị mai một theo thời gian. Ngoài ra, bằng việc duy trì các tour du lịch tâm linh, mở ra khu trưng bày, triển lãm, kết hợp hệ thống nghỉ dưỡng... cũng là cách địa phương gia tăng việc làm, tạo thêm thu nhập cho người dân địa phương và thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển. Việt Nam là nơi có rất nhiều khu du lịch tâm linh nổi tiếng. Cụ thể như Du lịch tâm linh Côn Đảo, Tây Yên Tử, Tam Chúc hay Khu du lịch tâm linh chùa Bái Đính. Hằng năm, những nơi này thu hút rất đông khách du lịch trong và ngoài nước.

Một góc của Thiền viện Trúc Lâm tỉnh Vĩnh Phúc

Nói về du lịch, Phú Yên là một trong những địa danh nổi bật đang dần trở nên quen thuộc khi thu hút rất nhiều khách đến thăm. Bên cạnh loại hình du lịch biển quen thuộc, khách du lịch còn được khám phá nhiều điểm du lịch tâm linh. Để phát triển hợp tác về du lịch và văn hóa, ngày 22/11/2023, Đoàn công tác của tỉnh Phú Yên do đồng chí Tạ Anh Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Ban Quản lý Di tích tại Thành phố Bodh Gaya - Ấn Độ và đại diện các Công ty du lịch lữ hành Ấn Độ. Đón tiếp và làm việc với đoàn là Ông Kaulesh Kumar, Tổng thư ký Hiệp Hội Xúc Tiến Du lịch Phật Giáo nước ngoài và các doanh nghiệp du lịch lữ hành. Phía tỉnh Phú Yên và phía Ấn Độ đã có những trao đổi tích cực về khả năng hợp tác phát triển trong lĩnh vực du lịch, đặc biệt là du lịch tâm linh, xúc tiến và hợp tác giữa Hiệp hội doanh nghiệp du lịch tỉnh Phú Yên và Thành phố Bodh Gaya.

Tỉnh Phú Yên và Thành phố Bodh Gaya đều được biết đến với vẻ đẹp tự nhiên và giá trị tâm linh của mình. Từ các nguồn lực đặc biệt mà tự nhiên đã ưu đãi có thể phát triển các gói du lịch toàn diện, phục vụ lợi ích tinh thần và văn hóa của du khách như: Mở ra các tuyến hành hương, tổ chức các sự kiện văn hóa và trao đổi kiến thức giữa hai địa phương. Đồng thời, thực hiện các chiến dịch quảng bá chung để cùng đưa vẻ đẹp tương đồng của nhau ra thế giới.

Chùa Thanh Lương – Phú Yên

Ấn Độ là một trong những quốc gia của nền văn hóa độc đáo cùng sự giao thoa của các tín ngưỡng tôn giáo khác nhau. Nổi bật với những truyền thuyết li kỳ, những công trình kiến trúc lâu đời. Đến với Ấn Độ là hành hương về đất Phật. Còn Phú Yên là một tỉnh thuộc miền duyên hải Nam Trung Bộ của Việt Nam, có tiềm năng phát triển du lịch phong phú, có bờ biển dài 189 km, với nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, độc đáo hoang sơ. Bên cạnh đó, Phú Yên còn là một vùng đất có bề dày lịch sử và chiều sâu văn hóa, có nhiều di tích thắng cảnh cấp quốc gia. Trong đó, Tháp Nhạn là di tích quốc gia đặc biệt, và cuối tháng 12/2020, chính phủ Ấn Độ đã phê duyệt tài trợ Dự án “Tu bổ, tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt Tháp Nhạn” từ  nguồn hỗ trợ hợp tác của Ấn Độ trị giá 18 tỷ đồng.

Thiền viện Trúc Lâm tỉnh Phú Yên

Ngoài ra, Phú Yên còn có di tích quốc gia đặc biệt là Gành Đá Đĩa, 21 di tích cấp quốc gia và 85 di tích cấp tỉnh; một số địa điểm du lịch tâm linh tiêu biểu như: Tháp Nhạn, Chùa Bảo Lâm, Chùa Thanh Lương, Chùa Đá Trắng, Thiền viện Trúc Lâm, Nhà thờ Mằng Lăng…. Điều này giúp Phú Yên có nhiều tiềm năng và lợi thế để khai thác hiệu quả loại hình du lịch tâm linh. Hiện tại, các đơn vị lữ hành trong, ngoài nước đã kết nối, xây dựng các tour, tuyến, đưa du khách đến tham quan Phú Yên .

Từ những điều kiện tương đồng và thuận lợi nêu trên, tiềm năng hợp tác phát triển trong lĩnh vực văn hóa, du lịch tâm linh giữa tỉnh Phú Yên và Thành phố Bodh Gaya - Ấn Độ là rất khả quan. Để làm được điều đó, hai địa phương cần xem xét một số giải pháp thực hiện các hoạt động về du lịch như: Tổ chức các sự kiện tương tác văn hóa giữa cộng đồng Phú Yên và Bodh Gaya; Phát triển và quảng bá chung về các điểm đến tâm linh và văn hóa của cả hai địa phương; Hợp tác trong việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch với chuyên gia từ cả hai phía. Những bước đi nhỏ này có thể là chìa khóa mở ra những cánh cửa hợp tác lâu dài, cùng nhau phát triển ngành du lịch.

Kim Siêm